Stefan Żeromski

Bóg dał, Bóg wziął.

Piękno życia jest tylko w pracy.

Trzeba rozrywać rany polskie, żeby się nie zabliźniły błoną podłości.

Szczęście nie znosi za sobą pościgu. Napastowane – odwraca się i zaczyna prześladować napastnika.

Rewolucją istotną i jedyną jest wynalazek. Rewolucją fałszywą jest wydzieranie przemocą rzeczy przez innych zrobionych.

On będzie niesłychanie zazdrosny, a ja będę z panią ciągle tańczył. Przecie to pani zaprosiła mię na ten piknik(…) Przecie ta jego zazdrość musi się o coś zaczepić… Niech wie, o co ma być zazdrosny!

Nie wierz mężczyźnie jako psu, gdyż czy to cywilny, czy wojskowy, zawsze to pies łańcuchowy… Ja zaś jestem podwójny pies, bo to już cywilny, a jeszcze wojskowy.

My tutaj byliśmy i jesteśmy na tym punkcie ułomni. Jesteśmy urodzeni z defektem polskości.

Każdy ma swoje miejsce ulubione w dzieciństwie. To jest ojczyzna duszy.

Pragnąc za pomocą zruszczenia tych chłopów polskich istotnie przyczynić się do szybkiego rozwoju północy na drodze cywilizacji, należałoby to zrobić tak skutecznie, ażeby chłop tutejszy ukochał Rosję, jej prawosławną wiarę, mowę, obyczaj, ażeby za nią gotów był ginąć w wojnie i pracować dla niej w pokoju. Trzebaby więc wydrzeć z korzeniem tutejszy, iście zwierzęcy konserwatyzm tych chłopów. Trzebaby zburzyć tę odwieczną, swoistą kulturę, niby stare domostwo, spalić na stosie wierzenia, przesądy, obyczaje, i zbudować nowe, nasze, tak szybko, jak się buduje miasta w Ameryce Północnej.

Kochajmy się jak bracia, a liczmy się jak Żydzi...

Nauka jest jak niezmierne morze... Im więcej jej pijesz, tym bardziej jesteś spragniony. Kiedyś poznasz, jaka to jest rozkosz. Ucz się tylko, co jest sił w tobie, żeby jej zakosztować.

Nie wszyscy możemy być filozofami, bo któż by świnie pasał?

Gdybyś kiedy we śnie poczuła, że oczy moje już nie patrzą na ciebie z miłością, wiedz, żem żyć przestał...

Walka z miłością to walka niemal z życiem, bo miłość jest życia rdzeniem.

Szczęście moje mieści się w wyrazie: wolność. Gdybym teraz odebrał sobie życie - nikt nie uroniłby po mnie łzy żalu.

Są chwile, że wszystko na mnie uderza, wszystko się łamie w rękach, wszystko zawodzi. Skądś niespodzianie zjawiają się bóle i targają serce.

Przyjaźń wygląda przy uczuciu do kobiety jak świeca łojowa przy świetle elektrycznym.

Poeta pisze dla siebie, bo jeżeli pisze dla ludzi, poetą nie jest; jest nim wówczas, gdy jest i filozofemzarazem, gdy twory jego są potrzebą ludzkości, a jeżeli tworzy tak sobie - to jest samolubem, niczym więcej, gdy ze smutków tylko chwali się przed światem!

Myśl wielka, a mianowicie stosująca się do posłuszeństwa względem starszych i rodziców, ukryta jest w formie bajki; całe życie człowieka lekkomyślnego przeprowadzone jest pod obrazem nieposłusznego radom ojca młodzieńca.