Ja i Frances jesteśmy razem najszczęśliwsi, kiedy wypływam sam na żagle.
Doktor stanął jak wryty z wyrazem wytwornego zdumienia i obrzydzenia na twarzy. Sala przycichła.
- Co mu się śni?
- Śni mu się, że trzyma w rękach żywą rybę.
- Jaką rybę?- Spytał doktor surowo.
- Nie wiem - odpowiedział Yossarian. - Nie znam się na rybach.
- W której ręce ją trzymacie?
- To zależy - odpowiedział Yossarian.
- To zależy od ryby - dodał usłużnie Dunbar.
Pułkownik odwrócił się i spojrzał na niego podejrzliwie, mrużąc oczy.
- Tak? A skąd wy to wiecie?
- Ja też jestem w tym śnie - odpowiedział Dunbar bez cienia uśmiechu.
Pułkownik poczerwieniał, nie bardzo wiedząc, co począć. Zmierzył ich obu spojrzeniem, w którym była zimna, dozgonna niechęć.
- Wrogiem jest każdy - odparł Yossarian z przemyślaną decyzją - kto zamierza cię zabić, niezależnie od tego, po której jest stronie, a to obejmuje również pułkownika Cathcarta. Nie zapominaj o tym, bo im dłużej będziesz o tym pamiętał, tym dłużej możesz zostać przy życiu.
Ojciec mówił uroczyście, ze spuszczoną głową.
- Kiedy będziesz rozmawiał z tym na górze, chcę, żebyś mu powiedział coś ode mnie. Powiedz mu, że to nie jest w porządku, kiedy młodzi muszą umierać. Mówię poważnie. Powiedz mu, że skoro już ludzie muszą umierać, to niech umierają, kiedy są już starzy. Chcę, żebyś mu to powiedział. Myślę, że On nie wie, że to nie jest w porządku, bo mówią, że On jest dobry, a to dzieje się już od dawna. Dobrze?
Na konferencję prasową zwołaną przez Biały Dom [...] w momencie, kiedy Sekretarz Prasowy powiedział:
- Chcę złożyć oświadczenie. Jak państwo zapewne wiecie, obecny Prezydent kieruje Administracją w sposób otwarty i stawia na pełną szczerość. Trzymając się tej linii pragnę oświadczyć, że nie mam niczego do oświadczenia. Od wczoraj nic się nie wydarzyło.
[...]
- Czy to dotyczy tylko Waszyngtonu? - spytał jakiś głos z sali. - Czy również reszty kraju?
- Tylko Waszyngtonu. Reszta kraju nas nie obchodzi.
Żaba ma prawie pięćset milionów lat. Czy może Pan z całą pewnością powiedzieć, że Ameryka z całą swoją potęgą i dobrobytem, że swoimi żołnierzami, którzy nie ustępują nikomu, i ze swoją najwyższą na świecie stopą życiową przetrwa równie długo jak ...żaby?
Ta noga jest własnością rządu Stanów Zjednoczonych. Tak samo jak każdy inny sprzęt, choćby nocnik.
Lotnicy nie muszą podpisywać deklaracji lojalności Piltcharda i Wrena, jeśli nie chcą. Ale jeżeli nie zechcą, macie zagłodzić ich na śmierć.
Niech pan spojrzy na to od jaśniejszej strony, panie Yossarian, jeśli potrafi pan taką znaleźć. Niech pan to zawsze robi.
Ze wszystkich słów wypowiedzianych i spisanych najsmutniejsze są te: "mogło się wydarzyć".
W istocie doktor był osobą pełną serdeczności i współczucia, i ani na chwilę nie przestawał się nad sobą litować.
- Czy wiesz, jak długo trwa rok? - powtórzył Dunbar - O, tyle - i strzelił palcami - Przed sekundą zaczynałeś studia oddychając pełną piersią. A dzisiaj jesteś starcem,
- Starcem? - spytał zdziwiony Clevinger - Co ty wygadujesz?
- Starcem.
- Nie jestem starcem.
- Jesteś o cal od śmierci podczas każdego lotu bojowego. Czy można być starszym w twoim wieku?
Dowództwo grupy było zaniepokojone, bo nigdy nie wiadomo, do czego ludzie się dopytają, skoro raz poczują, że mają prawo zadawać pytania. (...) Zgodnie z okólnikiem prawo do zadawania pytań mieli tylko ci, którzy nigdy nie zadawali pytań. Wkrótce zaczęli przychodzić na zajęcia tylko ci, którzy nie zadają pytań, a potem z zajęć w ogóle zrezygnowano, gdyż (...) nie ma ani potrzeby, ani możliwości upolityczniania ludzi, którzy nie mają żadnych wątpliwości.
Cierpliwy upór, dzięki któremu odzyskał swój dom, wciąż był przedmiotem jego szczególnej dumy. Cała operacja zajęła trzydzieści lat, ale tam gdzie nie ma czasu, zawsze jest go pod dostatkiem.
- Czuję również - ciągnął Sammy - że jego śmierć była jedną z najlepszych rzeczy, jaka mi się w życiu przytrafiła. Naprawdę niechętnie to mówię. Brzmi to nienormalnie. Ale ten epizod stanowi coś dramatycznego, coś, o czym mogę opowiadać i dzięki czemu pamiętam, czym była naprawdę ta wojna. Ludzie nie bardzo w to wszystko wierzą, a moje dzieci i wnuki nie są zainteresowane czymś, co wydarzyło się tak dawno.
- Pozwól, że ci powiem, co się teraz stanie. To nie będzie miało nic wspólnego z tobą. To są zmiany, które, wiem o tym, zachodzą w kimś takim jak ja, nawet kiedy ma do czynienia z kobietą, na której bardzo mu zależy: w człowieku, który lubi być przez większość czasu samotny, dużo rozmyśla i marzy, nie jest aż tak wielkim entuzjastą stosunków, w których trzeba wzajemnie coś brać i coś dawać, bardzo często popada w milczenie i zadumę, nie obchodzi go nic, o czym mówi druga osoba, i nie zwraca uwagi na to, co robi kobieta, dopóki ona nie zacznie o tym mówić i go denerwować. To zdarzyło mi się już wcześniej. To zdarza mi się zawsze.
Kiwała z uwagą głową po każdym przecinku, na znak zgody albo potwierdzając grzecznie, że go słyszy.
- Ja jestem dokładnie taka sama - zaczęła z przekonaniem. Jej wargi lśniły, a oczy rzucały iskry. - Nie znoszę ludzi, którzy dużo mówią, gadają do mnie, kiedy próbuję coś czytać, nawet gazetę, dzwonią do mnie, kiedy nie mają nic do powiedzenia, mówią rzeczy, o których już wiem, albo powtarzają się i przerywają.
Nie spędzam zbyt dużo czasu obserwując, w którą stronę podąża świat, i nie sądzę, żebym robiąc to zdołał cokolwiek zmienić. Pilnuję swoich własnych spraw. O ważnych rzeczach i tak się dowiaduję. To, czego się nauczyłem, dobrze zapamiętałem, i okazało się to prawdą. Mój pobyt w wojsku nie miał żadnego znaczenia, w ogóle się nie liczył. Wszystko wyglądałoby tak samo i beze mnie: popioły, dymy, trupy i ostateczny rezultat. Nic mnie nie obchodził Hitler i nic mnie nie obchodziło państwo Izrael. Nie chcę, żeby o coś mnie winiono, i nie chcę, żeby przyznawano mi zasługi. Jedynym miejscem, w którym coś znaczę, jest mój dom, z Claire i dzieciakami. Dla kogoś, kogo będzie jeszcze kiedyś to obchodziło, być może dla moich wnuków, odłożyłem gdzieś moją Brązową Gwiazdę, bojową odznakę piechoty, pochwałę z jednostki, naszywki sierżanta, które nosiłem wychodząc z wojska, i odznakę na ramię z czerwoną cyfrą "1", oznaczającą Pierwszą Dywizję, Wielką Czerwoną Jedynkę, która przeszła przez piekło, zanim zostałem do niej wcielony, i przeszła przez kolejne kręgi piekła, kiedy już mnie w niej nie było. Mamy teraz czworo wnuków. Kocham wszystkich członków mojej rodziny i czuję, że mógłbym zniszczyć, a może nawet zabić każdego, kto w jakiś sposób spróbowałby jej zagrozić.
- Nie lubię Biblii - przerwał mu Michael.
- Nikt jej nie lubi. Spróbuj zamiast tego "Króla Lira". Ale ty nie lubisz czytać niczego.
- Dlatego właśnie postanowiłem zostać artystą.
- Nigdy tak naprawdę do niczego się nie przyłożyłeś, prawda?
- Nigdy tak naprawdę mi nie zależało. Znacznie łatwiej jest nie chcieć odnieść sukcesu w niczym, czyż nie?
- Nieprawda. Dobrze jest czegoś pragnąć. Teraz się o tym przekonuję. Kiedyś budziłem się rano każdego dnia z głową pełną pomysłów i nie mogłem się doczekać, żeby je zrealizować. Teraz budzę się apatyczny i zastanawiam się, w jaki sposób mógłbym się rozerwać. To zdarzyło się z dnia na dzień. Któregoś dnia obudziłem się stary, tak po prostu. Skończyła się moja młodość, a mam tylko sześćdziesiąt dziewięć lat.
Ludzie nie chcą przyjąć do wiadomości, że starożytna bitwa pod Termopilami i heroiczna postawa Spartan, którzy walczyli do ostatniego żołnierza, nie była wcale greckim triumfem, ale miażdżącą klęską. Cała ich odwaga poszła na marne. Lubię przedstawiać tego rodzaju fakty, żeby trochę wstrząsnąć ludźmi i zmusić ich do myślenia.