Był zbyt prosty, żeby się zastanawiać, kiedy osiągnął pokorę. Wiedział jednak, że ją osiągnął, wiedział też, że nie ma w tym nic haniebnego i że nie pociąga to za sobą utraty prawdziwej dumy.
Moim wyborem było udać się tam po niego, daleko od wszystkich ludzi. Od wszystkich ludzi na świecie. A teraz jesteśmy złączeni ze sobą i trwamy tak od południa. Może nie powinienem był zostać rybakiem. Ale do tego właśnie się urodziłem.
I łóżko. Łóżko jest moim przyjacielem. Nie ma jak łóżko. W łóżku będzie wspaniale. Jakoś lżej człowiekowi, kiedy jest pokonany. Nie miałem pojęcia, że tak lekko.
Odpocznij sobie, ptaszku - rzekł. A potem leć, spróbuj szczęścia, jak każdy człowiek, ptak czy ryba.
To, że dowiódł już tego po tysiąckroć, nie miało żadnego znaczenia. Teraz znowu tego dowodził. Za każdym razem robił to od nowa i nigdy nie myślał wówczas o przeszłości.
Zrobiło się ciemno, bo we wrześniu zmrok po zachodzie słońca zapada szybko. Stary leżał oparty o wytarte deski dziobu i starał się odpocząć. Pojawiły się pierwsze gwiazdy. Nie znał nazwy Rigla, ale wypatrzył go na niebie i wiedział, że niedługo pojawią się pozostałe i że wkrótce będzie się cieszył towarzystwem wszystkich swoich odległych przyjaciół.
- Marlin to też mój przyjaciel – powiedział na głos. - Jszcze w życiu nie widziałem takiej ryby ani nie słyszałem o podobnym okazie. Ale muszę go zabić. Jak dobrze, że gwiazd nie musimy zabijać
A gdyby tak człowiek musiał dzień w dzień brać się za zabijanie księżyca, pomyślał. Kiężyc ucieka. A co, gdyby dzień w dzień trzeba było zabijać słońce? Ależ my mamy szczęście, pomyślał.
(...) Nie na mój rozum to sprawy, pomyślał. Ale dobrze, że nie musimy zabijać słońca ani księżyca, ani gwiazd. Dość, że żyjemy na morzu i zabijamy naszych prawdziwych braci.
Zebrał cały swój ból i resztę sił, jakie mu pozostały, i swoją dawno utraconą dumę - i przeciwstawił to męce ryby, a ona przybliżyła się do niego i popłynęła łagodnie obok, prawie dotykając swym mieczem desek łodzi, i zaczęła ją mijać, długa, potężna, szeroka, srebrzysta, pręgowana fioletem, nieskończona tam, w wodzie.
Chociaż to jest niesprawiedliwe - pomyślał. Ale pokażę mu, co potrafi człowiek i co człowiek może wytrzymać.
- Powiedziałem chłopcu, że ze mnie dziwny staruch - rzekł. - Teraz właśnie muszę tego dowieść.
Tysiączne przypadki, w których już tego dowiódł, nie miały żadnego znaczenia. Obecnie dowodził tego ponownie. Za każdym razem zaczynał od nowa i ani przez chwilę nie myślał wtedy o przeszłości.
Stary zauważył, jak to miło mieć z kim rozmawiać, a nie tylko mówić do siebie i do morza.
Jednakże lubił się zastanawiać nad wszystkim, co go dotyczyło, a ponieważ nie było nic do czytania i nie miał radia, więc rozmyślał wiele i wciąż o grzechu. Nie zabiłeś tego marlina tylko po to, żeby wyżyć i sprzedać go na mięso - myślał. - Zabiłeś go z dumy i dlatego, że jesteś rybakiem. Kochałeś go, kiedy żył i kochałeś go potem. Jeżeli go kochasz, nie jest grzechem go zabić. Czy też jest jeszcze większym?
Słońce zaszło, kiedy toczył walkę z rekinami.
- Niedługo już będzie ciemno - powiedział. - Wtedy powinienem zobaczyć łunę Hawany. Jeżeli jestem za daleko na wschód, to dojrzę światła którejś z tych nowych plaż.
Jego wyborem było pozostać w głębokich, ciemnych wodach, daleko od wszelkich sideł, pułapek i podstępów. Moim wyborem było udać się tam po niego, daleko od wszystkich ludzi. Od wszystkich ludzi na świecie. A teraz jesteśmy złączeni ze sobą i trwamy tak od południa. I nikt nie może dopomóc żadnemu z nas.
Ciekawe, czy ma jakiś plan, czy też może to taki sam desperat jak ja.
Nie myślę, żebym potrafił wytrzymać to albo utratę oka czy obu oczu i dalej bić się, jak to robią walczące koguty. Człowiek niewiele może w porównaniu do wielkich ptaków i zwierząt. A jednak wolałbym być tą rybą tam, w ciemnościach oceanu.
A wreszcie wszystko jest grzechem. Więc nie myśl o grzechu. Na to już o wiele za późno, a są ludzie, którym za to właśnie płacą. Niech oni myślą o grzechu.
Zawsze nazywał w myśli morze: "la mar", bo tak nazywają je ludzie po hiszpańsku, gdy je kochają. Czasami ci, co je kochają, mówią o nim złe słowa, ale zawsze tak, jakby chodziło o kobietę. Niektórzy młodzi rybacy - ci, co używają boi jako pływaków do linek i mieli motorówki kupione wtedy, gdy wątroby rekinów przyniosły im dużo pieniędzy - mówili o nim "el mar", co jest rodzaju męskiego. Mówili o nim jak o przeciwniku bądź miejscu, bądź nawet wrogu.
Rybo - powiedział. - Kocham cię i szanuję bardzo. Ale zabiję cię, nim ten dzień się skończy.