(...) najwyższym darem łaski bogów
Jest niewątpliwie u człowieka rozum.
Gdyby rozum polegał na myśleniu o dochodach, ludzie do dzisiejszego dnia byliby małpami... - Ochocki.
Więcej znaczy odważny rozum aniżeli siła
Cóż, kura to niewątpliwie najprostsze urządzenie dla łaknącego jajecznicy, lecz pomysł, żeby tą metodą syntezować Rozum, nie jest nazbyt rozsądny.
...rozum bez odwagi tyleż wart, co odwaga bez rozumu.
Więc ani na początku, ani potem nie pojęliście, że wasz Rozum jest żywiołem zniewolonym, już w powiciu zakutym w śmiertelne ciała, którym miał posługiwać, wy jednak, czy jaskiniowcy, czy cyfronicy, nigdzie nie mogąc spotkać go w stanie wolnym, uwierzyliście, że on w was jest już właśnie wolny, i od tego błędu, tyleż nieuchronnego co ogromnego, wszystko się zaczęło jako wasze dzieje.
Ani niemowlęta, ani dzieci, ani chorzy umysłowo nie lękają się śmierci, więc najbardziej haniebnym jest, gdy rozum nie zapewnia takiego spokoju, jaki daje brak rozumu.
Rozum jest przyczyną, iż fałszujemy świadectwo zmysłów.
Żąda się ślepoty, szału i wiekuistego śpiewu nad wodami, w których zatonął rozum!
Istnienie dobrej złej literatury - innymi słowy to, że kogoś może rozbawić, ekscytować, a nawet wzruszyć i rozczulić książka, której rozum po prostu nie chce potraktować poważnie - świadczy o tym, że sztuka i intelekt to dwie różne rzeczy.
Bo Pan Bóg, kiedy karę na naród przepuszcza, odbiera naprzód rozum od obywateli.
Upierał się, że najwyższym rodzajem rozumu jest jednak nie ten logiczny, ale intuicyjny. Poznając intuicyjnie, dostrzeżemy natychmiast deterministyczną konieczność istnienia wszystkich rzeczy. Wszystko, co jest konieczne, nie może być inne. Gdy sobie to dobrze uświadomić, doznamy wielkiej ulgi i oczyszczenia. Nie będziemy się już niepokoić z powodu utraty naszych dóbr, z powodu upływu czasu, starzenia się i śmierci. W ten sposób uzyskamy panowanie nad afektami i spokój ducha.
Ból jest dowodem tego, że uczyniliśmy kolejny krok na ścieżce rozumu.
Oczy są ślepe, gdy rozum zajęty jest czymś innym.
Miłość odbiera rozum tym, co go posiadają, a daje tym, co go nie mają.
Rozum jest to przypuszczenie, w którym doświadczenie pozwala nam uważać dane okoliczności za przyczyny pewnych skutków, których można się spodziewać lub obawiać.
Rozum jest jak biegacz, który nie wie, że wyścig się skończył lub, jak Penelopa, nieustannie niszczy to, co stworzył… Lepiej nadaje się do niszczenia rzeczy niż do ich budowania i lepiej do odkrywania, jakie rzeczy nie są, niż są.
Człowiek uczony nie jest uczony we wszystkim; ale rozumny człowiek jest we wszystkim rozumny, nawet w tym, czego nie wie (…).